Psychologia i Dydaktyka – orientacja interpretatywna Elżbieta Rogalska

Psychologia i Dydaktyka – orientacja interpretatywna

            Podstawowym celem artykułu jest zaznajomienie czytelników z terminem orientacja interpretatywna.  Współczesna szkoła w Polsce jest nadal nastawiona na model behawiorystyczny. Opiszę w artykule orientację opartą o model konstruktywistyczny w dydaktyce nauczania, zadam pytania które są specyficzne dla orientacji interpretatywnej oraz przedstawię przykład.

Orientacja interpretatywna w modelu konstruktywystycznym

            Orientacja interpretatywna jest ukierunkowana bardziej na model konstruktywistyczny w dydaktyce kształcenia. Opiera się o zasady metodologii jakościowej, woli opisywać zastaną sytuację, to co widzi. Refleksje również są oparte na przedstawieniu danej sytuacji. Kiedy zjawisko, rzecz, sytuacja… zostaną opisane, orientacja interpretatywna stara się wyjaśnić: czemu jest tak jak to zostało opisane. Orientacja interpretatywna opiera się o teorię psychologii, w której odnosi się do umysłu uczniów. Stara się odpowiedzieć na pytanie: Co teraz dzieje się w umyśle ucznia? W jaki sposób uczeń rozumuje? Jak zinterpretować to co uczeń mówi? Co uczeń miał na myśli, mówiąc… ? Pedagogiczny punkt odniesienia w orientacji interpretatywnej to refleksja na temat: Kiedy uczę w ten sposób, kiedy uczę danego materiału to co uczeń zyskuje dla swojego rozwoju, co to wniesie do jego życia ? Jeżeli zwracam się do niego w określony sposób to jak on to odbierze? To ciągła analiza procesu nauczania, analiza relacji które panują w klasie, to ciągła refleksja nad tym jak nauczyciel naucza. Zajęcia oparte na dydaktyce zorientowanej interpretatywnie nie są oparte o żaden wzór. Nauczyciel reaguje domyślając się co uczeń miał na myśli, to nauczyciel interpretuje tok rozumowania ucznia. Uczeń nie stara się opracować zadania w myśl sposobu jego rozwiązania przez nauczyciela, sam dochodzi do rozwiązania danego problemu, sam dobiera sposób w jaki go rozwiąże, metodę dzięki której to osiągnie. Nauczyciel i sam uczeń nie wiedzą, czy taki a nie inny sposób rozwiązania problemu wpłynie korzystnie na dziecko, czy też negatywnie. Orientacja interpretatywna uznaje nauczanie, które jest oparte na procesie naturalnym, mającym sprawić, że uczeń poradzi sobie w życiu i przetrwa, będzie umiał przystosować się do środowiska, mimo braku narzuconych schematów myślenia. Orietnacja interpretatywna opiera się o obserwacje otoczenia, jego analizę, podjęte kroki działania oraz refleksję nad tym do czego działanie to doprowadziło. Przykładem mogą być zajęcia, podczas których klasa wychodzi do parku. Dzieci idą i przypatrują się napotkanym zjawiskom przyrody, słuchają. Nauczyciel jest osobą, która w razie pytań uczniów odpowiada, ale nigdy nie narzuca im zadań typu:  stójcie grzecznie, w parach obok tego drzewa, to drzewo nazywa się Kasztanowiec. Nauczyciel może opowiedzieć o drzewie, podać jego nazwę, pod warunkiem, że dzieci o to zapytają. Można przygotować uczniom zadania, odnajdź drzewo które wygląda… 

Krótkie podsumowanie 

            Podsumowując orientacja interpretatywna w swoim założeniu określa co uczeń jest w stanie zaobserwować, przeanalizować i działać. Opiera swoje rozumienie na opisie co dzieje się w umyśle ucznia, co uczeń zyskuje dzięki nauczaniu. Jest to opis świata, w którym aktualnie znajduje się człowiek. Nauczyciel ma zadanie domyślać się co uczeń miał na myśli interpretując w ten sposób rzeczywistość. Moim zdaniem model interpretatywny jest trudny do realizacji w warunkach szkół publicznych. Bez zastanawiania co zrobić żeby było lepiej – nie byłby możliwy rozwój pedagogiki. Dlatego orientacja interpretatywna powinna być łączona z orientacją behawiorystyczną (z pewnym wzorami i ustaleniami narzucanymi z góry) aby móc w pełni sprawnie funkcjonować i prowadzić do rozwoju i braku stagnacji.

Literatura:

Klus-Stańska D. (2010), Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń, Warszawa, wyd. Akademickie ŻAK.

Juul J. (2014), Kryzys szkoły. Co możemy zrobić dla uczniów, nauczycieli i rodziców?, tłum. D. Syska, Podkowa Leśna, Wyd. MiND.

Rubacha K. (2008), Metodologia badań nad edukacją, Warszawa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

autor: Elżbieta Rogalska: z wykształcenia technik informatyk, pedagog. Pracuje jako copywriter - content marketer. 

Pedagog, technik informatyk. Publikowała na łamach: "Edukacja i Dialog", "Nestor" i licznych portalach edukacyjnych i poetyckich.

Zajmuje się tematyką:  Przywództwem w edukacji, Tanatopedagogiką, Ciszą w życiu i twórczości Janusza Korczaka, Sytuacją Szkoły Wyższej w Polsce, Michelem Foucaultem, Reportażem, Horrorem wampirycznym,  Mateuszem Grzesiakiem, Justyną Nowotniak, e-commerce, content-marketing, SEO.

Fanpage bloga Elżbieta Rogalska